Trí Văn và sự Giác Ngộ

 

Một điểm quan trọng cần ghi nhớ là bất cứ thông tin nào chúng ta gom nhặt được, chúng ta cũng đều "lọc lựa", vậy nên phần còn lại ta có được chỉ là một dạng hiểu biết rất riêng biệt và độc nhất với bản thân mỗi người. Sự hiểu biết này không phải là giác ngộ. Thậm chí, nó chẳng còn được gọi là một kinh nghiệm. Nó giống như một mảnh vá, và cuối cùng sẽ bị rơi rớt. Là điều tốt khi được che bọc bởi những mảnh vá của sự hiểu biết bởi vì sớm hay muộn thì những mảnh vá cũng sẽ rơi rụng để cho kinh nghiệm có thể được hiển lộ.

Tuy nhiên, chúng ta cũng nên nhận biết ra rằng việc sống với những mảnh vá này sẽ kéo dài thời gian chúng ta lưu lại trên con đường tiến tới Giác Ngộ. Thật sự thì chúng ta còn lại bao nhiêu thời gian trong kiếp sống này? 20 năm? 30 năm, nếu chúng ta may mắn? Và nếu thật sự nhận thức được rằng những gì chúng ta đã học hiểu chẳng gì hơn là những mảnh vá chắp nối làm nên cuộc Luân Hồi của riêng mình, thì liệu bao nhiêu người trong chúng ta sẵn sàng bỏ ra 10 năm nữa để tiếp tục tin tưởng vào thứ thực tại đó? Thế nên, chúng ta phải chuẩn bị cho sự cởi bỏ những mảnh vá. Nhưng hãy ý thức rằng một khi lớp vỏ trong lộ ra, chúng có thể bị nhầm lẫn là phần thịt trái cây, đây là lý do vì sao chúng ta phải luôn luôn sẵn sàng chấp nhận rằng nó chỉ là một lớp vỏ khác mà thôi. Chủ đề này không phải là một nguyên lý mà chúng ta chỉ áp dụng trong việc lắng nghe, tư duy, hay đọc hiểu; mà nó còn trở nên thích đáng hơn khi chúng ta thiền tập. Đây cũng chính là ý nghĩa một câu ngạn ngữ Tây Tạng nói rằng: "Kinh nghiệm thì giống như màn sương buổi sớm. Chúng sẽ chóng tan."

~ Dzongsar Jamyang Khyentse Rinpoche

(Eng Soure: Vajra Wisdom's IG)

Hiểu Đúng về Thiền

Thiền không phải luôn luôn gắn liền với ý nghĩa là ngồi yên ở đâu đó với cặp mắt lim dim. Đó chỉ là một cách hành Thiền. Nó có nghĩa là con đang làm việc với những kinh nghiệm về Không tánh. Nếu thông qua kiểu kinh nghiệm này con phát triển được Trí Tư (khả năng tư duy, suy xét), thì phần thực hành của con may ra mới "thật sự" trở thành Chánh Tư Duy - còn nếu không phải vậy, thì chỉ là con đang duy trì trong trạng thái Rỗng Không hay còn gọi là Shunyata.

...Tư Duy chân chánh và thực thụ nghĩa là sống trong Thực Tại (hoàn cảnh thực tế), một cảnh thực tại không chỉ chứa đựng Không tánh, mà còn gồm cả điều chúng ta gọi là "sự biến chuyển". Vậy nên, nếu một người không có khả năng kết hợp hoặc sống trong sự biến chuyển đó, thì người này còn cách khá xa với thực tại.
Nếu như con thật sự hiểu biết về những giáo huấn của Mật Điển, con sẽ biết cách làm thế nào để "ở trong động" và cũng cùng lúc đó, con duy trì trạng thái Tư Duy. Thế thì, nếu như con nhảy múa suốt ngày, hay tĩnh toạ bất động cả ngày, sẽ chẳng có gì là khác biệt cả. Có lẽ, hành giả nào có thể kết hợp [tu tập] trong động thì có thể sẽ chứng đạt Giác Ngộ nhanh hơn, đây là lý do vì sao mà hành động được áp dụng nhiều hơn trong những giáo huấn Mật Điển. Như con có thể thấy, có sự chuyển động ngay cả trong luồng năng lượng của chính con, vậy nên trong Mật Thừa, phương tiện chuyển hóa đòi hỏi sự kết hợp mọi thứ vào trong nguyên lý trên.
Ta không nói rằng việc kết hợp hay thâm nhập được Trí Tư [đến mức độ như thế] là dễ dàng, nó cần thời gian dài và chẳng dễ dàng một chút nào cả.


~Namkhai Norbu Rinpoche(English Soure: Vajra Wisdom's IG)